Lezing: DE GEESTVERWANTEN VAN FERDINAND DOMELA NIEUWENHUIS (1846-1919) EN HET VRIJE SOCIALISME

Woensdag 10 januari 2024 in Zalencentrum De Rank, Wolvega
DE GEESTVERWANTEN VAN FERDINAND DOMELA NIEUWENHUIS (1846-1919) EN HET VRIJE SOCIALISME
door de heer A. Hazekamp

De in Burgum woonachtige Arend Hazekamp publiceerde in april van dit jaar het boek Geestverwanten van Ferdinand Domela Nieuwenhuis.

In de lezing wordt het verhaal verteld van arbeiders en kleine zelfstandigen in Noord-Nederland, die geen genoegen namen met hun miserabele leefomstandigheden en maar streden voor een beter leven. De charismatische oud-dominee Ferdinand Domela Nieuwenhuis hield hen voor dat ook zij recht hadden op een menswaardig bestaan. Een rechtvaardige en vrije socialistische samenleving was mogelijk, maar daar moesten ze zelf wel wat voor doen. Dit vrije socialisme is een ‘vergeten’ sociale beweging in Nederland, die ook in Friesland lange tijd sterk was vertegenwoordigd. Met behulp van het weekblad ‘De Arbeider’ werd het vrije, niet partijpolitiek gebonden, socialisme bijna vijftig jaar tot in de kleinste gehuchten in de drie noordelijke provincies verspreid en gepropageerd. Uiteindelijk overvleugelden de sociaaldemocratie en het communisme het vrije socialisme. De beweging van de vrije socialisten was authentiek en op tal van terreinen maatschappelijk zeer actief. Onder haar aanhang telde zij tal van bijzondere en getalenteerde persoonlijkheden. Veel van de opvattingen die zij verkondigden, zijn verrassend actueel. In zijn lezing gaat de spreker ook in op de gemeente Weststellingwerf, waar het (vrije) socialisme sterk was vertegenwoordigd.